Een artikel over realisme, samenwerking en bloei in het onderwijs
In het onderwijs hoor je vaak dat je als docent het schaap met vijf poten zou moeten zijn: die ene docent die alles kan. Inspirerend lesgeven, administraties bijhouden, leerlingen coachen, vernieuwingen omarmen, ouderavonden draaien en ondertussen ook nog de sfeer in het team bewaken. Een beeld dat zowel bewondering als onrust oproept, want diep van binnen weten we: zo’n schaap bestaat helemaal niet. Als een dergelijk schaap een enkele keren al wordt geboren, dan is dat in werkelijkheid geen wonderdier, maar een gemankeerd schaap.
Boeren weten al eeuwen dat zulke schapen meestal niet kunnen overleven; uit mededogen worden ze dus uit hun lijden verlost. Dat beeld is confronterend, maar ook eerlijk: een schaap met vijf poten is geen symbool van kracht, maar van overbelasting.Toch blijven we in het onderwijs soms vasthouden aan dat ideaal. We verwachten van docenten dat ze alles kunnen, op elk moment, voor iedereen. Maar wie steeds meer vraagt van één mens, raakt uiteindelijk kwijt wat onderwijs zo waardevol maakt: menselijkheid, plezier en verbinding.
Van overbelasting naar samenwerking
Wat als we het schaap met vijf poten liefdevol zouden loslaten? Niet als nederlaag, maar als teken van groei? En wat als we inzien dat goed onderwijs niet ontstaat door één alleskunner, maar door een team van mensen die elkaar aanvullen? De kracht van onderwijs ligt namelijk niet in individuele perfectie, maar in goede samenwerking en het aanvullen van elkaars talenten in teams en schoolorganisaties.
De één heeft oog voor de stille leerling, de ander weet precies hoe je een groep in beweging krijgt. De één maakt prachtige lesplannen, de ander blinkt uit in het begeleiden van gesprekken met ouders. Juist die verschillen maken een team sterk. Wanneer we elkaars talenten leren benutten en erkennen dat niemand overal in uitblinkt, ontstaat er ruimte om met en van elkaar te leren, te lachen, te falen en weer op te staan. In zo’n omgeving voelen docenten zich veilig om zichzelf te zijn. Daar floreert niet alleen de individuele professional, maar groeit het vertrouwen binnen het hele team.
Onderwijs dat floreert, ontstaat in een cultuur waar mensen elkaar dragen in plaats van overvragen. Waar openheid en vertrouwen belangrijker is dan perfectie. Waar we niet langer zoeken naar een mythisch dier, maar zorg dragen voor de hele kudde; ieder met zijn eigen kracht, in zijn eigen tempo en vanuit zijn eigen bijdrage.
Wanneer scholen zo durven kijken, wordt het werk niet zwaarder, maar juist lichter. Er ontstaat meer energie, creativiteit, werkplezier en oog voor echt vakmanschap. Want uiteindelijk is het niet het schaap met vijf poten dat het onderwijs vooruithelpt, maar de kudde die samen de weg vindt.